Susza - specustawa
Ustawa o inwestycjach w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy, określana też mianem specustawy suszowej, to rządowy pomysł na zaradzenie skutkom niekorzystnych zmian klimatycznych. Głównym celem specustawy jest zwiększenie retencji. Co to oznacza dla rolników, a co dla mieszkańców miast?
Retencja na obszarach rolniczych
Zgodnie z obowiązującymi przepisami rolnik na zgłoszenie wodnoprawne mógł wykopać staw do 1000 m2 powierzchni, na większy potrzebował pozwolenie wodnoprawne. Po wejściu w życie nowych przepisów stawy do powierzchni 1000 m2 nie będą już wymagać zgłoszenia, a na zgłoszenie będzie można wykopać staw od 1000 do 5000 m2. Dodatkowo bez formalności, wyłączne po uzyskaniu pisemnej zgody od właścicieli innych działek, które znajdą się w zasięgu oddziaływania, będzie można wykonać:
Retencja na obszarach miejskich
W mediach najgłośniej zrobiło się o przepisach dotyczących tzw. podatku deszczowego. Ustawodawca planuje rozszerzenie wprowadzenia opłaty za zmniejszenie naturalnej retencji terenu przez jego zabudowanie lub zabetonowanie. Opłata taka obowiązuje już od dawna, natomiast projekt ustawy zakłada, że zostanie ona podniesiona i zgodnie z wprowadzanymi przepisami obejmie 20 razy więcej nieruchomości niż dotąd. To zachęta dla wprowadzenia działań retencyjnych na niewielką skalę na własnej działce. Zgodnie z projektem ustawy możliwe będzie bowiem, znaczące obniżenie opłaty, ale wyłącznie wówczas, gdy właściciele działki podejmą działania służące gromadzeniu wód opadowych.
Przykładowo, zgodnie z projektem ustawy właściciel działki o powierzchni 1000 m kw., który zabudował czy zabetonował ponad 50 proc. terenu i nie posiada żadnych zbiorników na deszczówkę, zapłaci 1,50 zł rocznie za każdy metr kwadratowy działki. Natomiast jeżeli wykona zbiorniki gromadzące 10–30 proc. deszczówki, opłata wyniesie 0,45 zł rocznie za każdy metr kwadratowy.
A co z inwestycjami?
Projekt ustawy przyznaje zdecydowanie większe kompetencje podmiotom realizującym inwestycje w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy. Wskazanym w projekcie inwestorem mogą być: Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Jednostki Samorządu Terytorialnego, parki narodowe (tylko one będą uprawnione do inwestycji na zarządzanym przez siebie terenie chronionym), Lasy Państwowe. Decyzję o pozwoleniu na inwestycję wydaje wówczas wojewoda właściwy dla województwa, w którego granicach znajduje się największa powierzchniowo część inwestycji. Istotnym i zdecydowanie przyspieszającym proces inwestycyjny będzie fakt, że uzyskanie pozytywnej decyzji wojewody będzie równoznaczne z uzyskaniem zarówno decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, jak i pozwolenia na budowę.
Dodatkowo, podobnie jak w specustawie przeciwpowodziowej, będzie można za odszkodowaniem wykupić działki znajdujące w obszarze planowanej inwestycji przeciwdziałającej skutkom suszy. W specustawie zapisano:
Art. 22. pkt 3. Nieruchomości znajdujące się w liniach rozgraniczających teren inwestycji w zakresie oznaczonym w decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy zgodnie z art. 10 pkt 5, stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa, albo jednostki samorządu terytorialnego z dniem, w którym decyzja o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy stała się ostateczna, za odszkodowaniem. Przepis nie dotyczy gruntów pokrytych powierzchniowymi wodami płynącymi.
Kolejną istotną zmianą jest wskazanie, że do czasu wydania decyzji przez wojewodę, wstrzymane są inne, będące nawet w toku, decyzje i postępowania (dotyczące danego terenu). Te zmiany dotyczą m.in.: pozwoleń na budowę, na realizację inwestycji drogowej, wydania decyzji o warunkach zabudowy. Zawieszone ma być także uchwalanie studium czy miejscowego planu „chyba, że ustalenia tej uchwały nie stanowią przeszkody w realizacji inwestycji w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy”.
Decyzja o pozwoleniu na inwestycję w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy ma podlegać natychmiastowemu wykonaniu, a na ewentualne odwołania ustawodawca wskazuje 7 dniowy termin.
Retencja na obszarach rolniczych
Zgodnie z obowiązującymi przepisami rolnik na zgłoszenie wodnoprawne mógł wykopać staw do 1000 m2 powierzchni, na większy potrzebował pozwolenie wodnoprawne. Po wejściu w życie nowych przepisów stawy do powierzchni 1000 m2 nie będą już wymagać zgłoszenia, a na zgłoszenie będzie można wykopać staw od 1000 do 5000 m2. Dodatkowo bez formalności, wyłączne po uzyskaniu pisemnej zgody od właścicieli innych działek, które znajdą się w zasięgu oddziaływania, będzie można wykonać:
- przebudowę rowów w celu zatrzymywania wody,
- zatrzymywanie wody w rowach,
- hamowanie odpływu wody z obiektów drenarskich.
Retencja na obszarach miejskich
W mediach najgłośniej zrobiło się o przepisach dotyczących tzw. podatku deszczowego. Ustawodawca planuje rozszerzenie wprowadzenia opłaty za zmniejszenie naturalnej retencji terenu przez jego zabudowanie lub zabetonowanie. Opłata taka obowiązuje już od dawna, natomiast projekt ustawy zakłada, że zostanie ona podniesiona i zgodnie z wprowadzanymi przepisami obejmie 20 razy więcej nieruchomości niż dotąd. To zachęta dla wprowadzenia działań retencyjnych na niewielką skalę na własnej działce. Zgodnie z projektem ustawy możliwe będzie bowiem, znaczące obniżenie opłaty, ale wyłącznie wówczas, gdy właściciele działki podejmą działania służące gromadzeniu wód opadowych.
Przykładowo, zgodnie z projektem ustawy właściciel działki o powierzchni 1000 m kw., który zabudował czy zabetonował ponad 50 proc. terenu i nie posiada żadnych zbiorników na deszczówkę, zapłaci 1,50 zł rocznie za każdy metr kwadratowy działki. Natomiast jeżeli wykona zbiorniki gromadzące 10–30 proc. deszczówki, opłata wyniesie 0,45 zł rocznie za każdy metr kwadratowy.
A co z inwestycjami?
Projekt ustawy przyznaje zdecydowanie większe kompetencje podmiotom realizującym inwestycje w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy. Wskazanym w projekcie inwestorem mogą być: Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Jednostki Samorządu Terytorialnego, parki narodowe (tylko one będą uprawnione do inwestycji na zarządzanym przez siebie terenie chronionym), Lasy Państwowe. Decyzję o pozwoleniu na inwestycję wydaje wówczas wojewoda właściwy dla województwa, w którego granicach znajduje się największa powierzchniowo część inwestycji. Istotnym i zdecydowanie przyspieszającym proces inwestycyjny będzie fakt, że uzyskanie pozytywnej decyzji wojewody będzie równoznaczne z uzyskaniem zarówno decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, jak i pozwolenia na budowę.
Dodatkowo, podobnie jak w specustawie przeciwpowodziowej, będzie można za odszkodowaniem wykupić działki znajdujące w obszarze planowanej inwestycji przeciwdziałającej skutkom suszy. W specustawie zapisano:
Art. 22. pkt 3. Nieruchomości znajdujące się w liniach rozgraniczających teren inwestycji w zakresie oznaczonym w decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy zgodnie z art. 10 pkt 5, stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa, albo jednostki samorządu terytorialnego z dniem, w którym decyzja o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy stała się ostateczna, za odszkodowaniem. Przepis nie dotyczy gruntów pokrytych powierzchniowymi wodami płynącymi.
Kolejną istotną zmianą jest wskazanie, że do czasu wydania decyzji przez wojewodę, wstrzymane są inne, będące nawet w toku, decyzje i postępowania (dotyczące danego terenu). Te zmiany dotyczą m.in.: pozwoleń na budowę, na realizację inwestycji drogowej, wydania decyzji o warunkach zabudowy. Zawieszone ma być także uchwalanie studium czy miejscowego planu „chyba, że ustalenia tej uchwały nie stanowią przeszkody w realizacji inwestycji w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy”.
Decyzja o pozwoleniu na inwestycję w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy ma podlegać natychmiastowemu wykonaniu, a na ewentualne odwołania ustawodawca wskazuje 7 dniowy termin.